22 Haziran 2017
Buğday, tarla bitkileri içerisinde Türkiye’nin en çok üretilen ve tüketilen tarım ürünü. Hububat ekim alanlarının yaklaşık yüzde 68’ini oluşturuyor ve artan nüfus ile birlikte talep de aynı oranda artıyor. Bitkisel üretim içinde bu denli öneme sahip buğdayın ekiminden tüketim aşamasına gelene kadar geçirdiği süreçte her adım büyük özen gerektiriyor. Bu bağlamda buğdayın ekim, bakım ve gübrelemesinde olduğu kadar hasadında da dikkatli olunması gereken noktalar var.
Zamanlama önemli
Türkiye’de buğday hasadı bölgelere göre değişmekle birlikte mayıs-ağustos ayları arasında yapılıyor. Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde hasat mayıs aylarında yapılırken, Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde ise haziran-temmuz aylarını bulabiliyor.
Buğday tam olum döneminde, danedeki nem oranı yüzde 13-14 olduğunda hasat ediliyor. Danelerin kuru olup olmadığı elle basit muayene ile de belirlenebiliyor. Daneler elle bastırıldığında ezilmiyor ise uygun nem aralığında olduğu anlaşılıyor. Hasat için danelerin kuru olmasının yanında yaprak, sap ve başağın da kuru olması gerekiyor. Tarladaki başaklar altın renginde ve elle ovalandığında daneler başakçık kavuzlarından kolayca ayrılıyorsa hasat için yeterli kuruluğa geldiği anlaşılıyor.
Hasada başlamadan önce buğday tarlasındaki tüm bitkilerin homojen olarak kuruduğundan emin olunması gerek. Rutubetin yüksek olduğu sabah erken ve akşam saatlerinde hasat yapılmamalı. Dane kayıplarının fazla olmaması ve kalitenin düşmemesi için hasat zamanı geçirilmeden uygun dönemde hasadın tamamlanması, geç kalınmaması önemli
Ayarlar doğru yapılmalı
Biçerdöver üzerinde gerekli ayarlamaların yapılması, hasada başlamadan önce dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli husus. Bu hususları şöyle sıralamak mümkün
- Depoda kırık dane ve ezilmemiş başak olmaması için batör-kontrabatör açıklığı ayarlarının doğru yapılması,
- Biçim yüksekliği ayarlarının yapılmış olması,
- Silindir hız ayarları yapılırken bitkilerin gelişme durumlarının dikkate alınması,
- Elek-sarsak ayarlarının yapılması ve eleklerin sıklıkla temizlenmesi,
- Vantilatör ayarlarının doğru yapılması,
- Tarla üzerinde hasat edilmemiş, yatırılmış ve kırılmış bitki kalmaması için sap ayırıcısı olmayan biçerdöverler ile hasat yapılmaması ve ayırıcının ayarlarının doğru olup olmadığı kontrol edilmesi,
- Biçerdöver hasada ilk başladığında dane dökümü kontrol edilip hasada buna göre devam edilmesi gerekiyor.
Tüm bunlara ek olarak, operatör belgesi bulunmayan çalışanlara hasat yaptırılmaması da oldukça önemli.
Üreticinin emeği karşılık buluyor
Hasat için gerekli tüm hususlara uyulduğunda dane kaybı en düşük seviyede tutuluyor. Aynı zamanda kalite özellikleri korunarak pazar taleplerine uygun ürün elde edilmiş oluyor. Tüm bunlara bakıldığında toprak hazırlığı, ekim, gübreleme, hastalık ve zararlı mücadelesi gibi konularda yoğun ilgi gerektiren üretim sürecinde sarf edilen emeğin karşılık bulması ve maddi kazancın sağlanması için hasat kriterlerine tam olarak uyulması üreticilere avantaj sağlıyor.
